Rủi ro tỷ giá (Exchange Rate Risk) là một thuật ngữ tài chính quan trọng đối với nhà đầu tư. Đây là thước đo dùng để tính toán và so sánh giá trị đồng tiền giữa các nước, cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến lạm phát và các hoạt động kinh tế của quốc gia đó. Vậy rủi ro tỷ giá có tác động gì đến thị trường Forex? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
- Xếp hạng các ngân hàng Việt Nam uy tín nhất 2023
- XVG coin là gì? Tất tần tật thông tin về dự án Verge (XVG)
- Ý nghĩa các màu trong bảng giá chứng khoán
- Ý nghĩa của chỉ báo Dead Cat Bounce là gì trong chứng khoán
Rủi ro tỷ giá là gì?
Rủi ro tỷ giá (Exchange Rate Risk) hay còn gọi là rủi ro tiền tệ, rủi ro tỷ giá hối đoái – Một loại rủi ro chỉ tổn thất mà nhà đầu tư phải gánh chịu do biến động tiền tệ.
Exchange Rate Risk là rủi ro mà mọi nhà đầu tư quốc tế đều phải đối mặt. Nó biểu thị sự sụt giảm đột ngột về giá trị của một tài sản đầu tư do sự thay đổi của các loại tiền tệ liên quan. Tuy nhiên, bằng cách hạn chế đầu tư vào tài sản nước ngoài, các nhà đầu tư có thể loại bỏ hoàn toàn loại rủi ro này.
Nguyên nhân dẫn đến Exchange Rate Risk
Rủi ro tỷ giá là khả năng biến động tỷ giá tác động đến giá trị tài sản, nợ phải trả và dòng tiền của công ty. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến tỷ giá, bao gồm:
Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương
Thông qua các chính sách tiền tệ như lãi suất, cung tiền và can thiệp vào thị trường ngoại hối, Ngân hàng Trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tỷ giá. Dòng vốn đầu tư nước ngoài có thể khiến đồng nội tệ tăng giá khi Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất. Mặt khác, đồng nội tệ sẽ yếu đi nếu Ngân hàng Trung ương bơm tiền vào kinh tế.
Tình hình kinh tế vĩ mô
Rủi ro tỷ giá chịu ảnh hưởng của một số yếu tố kinh tế, bao gồm GDP, thâm hụt thương mại, tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát. Ví dụ, tiền tệ của một quốc gia có thể mất giá nếu tỷ lệ lạm phát của quốc gia đó cao hơn tỷ lệ lạm phát của các đối tác thương mại của quốc gia đó. Mặt khác, một nền kinh tế bùng nổ với tốc độ tăng trưởng GDP nhanh thường thu hút đầu tư nước ngoài, khiến đồng tiền của quốc gia đó mạnh hơn.
Biến động chính trị và địa chính trị
Thị trường ngoại hối có thể biến động do các sự kiện như bầu cử, chiến tranh thương mại, biến động chính trị hoặc xung đột khu vực. Trong thời kỳ bất ổn, các nhà đầu tư thường hướng đến các loại tiền tệ trú ẩn an toàn như USD, CHF hoặc JPY, điều này gây áp lực giảm giá lên các loại tiền tệ yếu hơn.
Cung và cầu ngoại tệ
Rủi ro tỷ giá cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự thay đổi trong cung và cầu tiền tệ. Giá trị của một loại tiền tệ sẽ tăng nếu nhu cầu cao, chẳng hạn như đồng đô la Mỹ trong các giao dịch thương mại quốc tế. Mặt khác, nếu một quốc gia trải qua khủng hoảng kinh tế, đồng tiền nội tệ sẽ yếu đi do dòng vốn tháo chạy.
Các loại hình rủi ro tỷ giá hiện nay
Hiện nay, rủi ro tỷ giá được chia thành 5 loại chính sau:
Rủi ro tỷ giá hạch toán
Khi một công ty đa quốc gia cần kết hợp các báo cáo tài chính của mình, rủi ro tỷ giá hạch toán sẽ phát sinh. Khi chuyển đổi sang loại tiền tệ báo cáo, những thay đổi về tỷ giá hối đoái sẽ làm sai lệch giá trị của tài sản, nợ phải trả và thu nhập. Chênh lệch tỷ giá có thể khiến doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận hoặc lỗ tăng cao.
Rủi ro tỷ giá thị trường
Biến động tỷ giá do ảnh hưởng của các yếu tố thị trường gây ra rủi ro tỷ giá thị trường. Tỷ giá bị tác động bởi những thay đổi trên thị trường ngoại hối, tin tức về nền kinh tế thế giới, thay đổi giá hàng hóa và tâm lý thị trường. Doanh nghiệp cần theo dõi để quản lý rủi ro này.
Rủi ro tỷ giá giao dịch
Khi một công ty tham gia vào một thỏa thuận xuất nhập khẩu bằng một loại tiền tệ nhưng thực hiện thanh toán bằng một loại tiền tệ khác, rủi ro tỷ giá phát sinh. Giá trị tiền tệ bị thay đổi do biến động tỷ giá hối đoái, gây ra rủi ro tài chính. Nếu tỷ giá hối đoái tăng, doanh nghiệp có thể mất tiền, ngược lại, nếu tỷ giá hối đoái giảm, họ có thể kiếm được tiền.
Rủi ro tỷ giá chính sách
Chính sách tiền tệ và kinh tế quốc gia là nguồn gốc của rủi ro tỷ giá chính sách. Giá trị tiền tệ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi chính sách tiền tệ như kiểm soát vốn, thay đổi lãi suất hoặc giao dịch tiền tệ. Những biến động này khiến các công ty xuất nhập khẩu phải chịu rủi ro tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng và kế hoạch kinh doanh của họ.
Rủi ro tỷ giá kinh doanh
Khi tỷ giá thay đổi và tác động đến chi phí hàng hóa, nguyên vật liệu và dịch vụ xuất nhập khẩu, rủi ro tỷ giá trong kinh doanh sẽ xảy ra. Lợi nhuận và khả năng cạnh tranh bị ảnh hưởng bởi những thay đổi về tỷ giá hối đoái, làm tăng hoặc giảm chi phí hàng hóa và dịch vụ. Để duy trì hoạt động, các doanh nghiệp phải kiểm soát rủi ro này.
Tác động của rủi ro tỷ giá
Đối với doanh nghiệp
- Lợi nhuận biến động: Các doanh nghiệp có thể bị lỗ khi mua hoặc nhận ngoại tệ khi tỷ giá biến động tiêu cực. Ví dụ, nếu đồng USD yếu đi so với VND, một doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa bằng USD nhưng báo cáo báo cáo tài chính bằng VND có thể thấy lợi nhuận giảm. Ngược lại, một công ty nhập khẩu phải trả nhiều hơn nếu giá trị của đồng nội tệ giảm.
- Khả năng cạnh tranh bị ảnh hưởng: Nếu tỷ giá tăng mạnh, hàng hóa xuất khẩu có thể trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường quốc tế, khiến doanh nghiệp khó cạnh tranh. Mặt khác, nếu giá trị đồng nội tệ giảm, giá nguyên liệu thô nhập khẩu tăng, điều này ảnh hưởng đến giá sản phẩm và lợi nhuận.
- Khó khăn trong lập kế hoạch tài chính: Các kế hoạch đầu tư dài hạn bị ảnh hưởng bởi rủi ro tỷ giá, khiến các doanh nghiệp khó dự đoán chi phí và lợi nhuận. Những doanh nghiệp không có chiến lược phòng ngừa rủi ro tỷ giá có thể phải chịu tổn thất lớn.
Đối với nhà đầu tư
- Giá trị danh mục đầu tư thay đổi: Khi tỷ giá thay đổi, các nhà đầu tư sở hữu tài sản ngoại tệ như cổ phiếu hoặc trái phiếu nước ngoài có thể thấy sự thay đổi lớn về giá trị nắm giữ. Ví dụ, lợi nhuận thực tế của nhà đầu tư Việt Nam sẽ giảm nếu họ sở hữu cổ phiếu Hoa Kỳ và USD yếu đi so với VND.
- Rủi ro khi đầu tư vào cổ phiếu quốc tế: Cổ phiếu của các công ty nước ngoài không chỉ chịu ảnh hưởng bởi hiệu suất kinh doanh mà còn bởi sự biến động tỷ giá. Ngay cả khi công ty vẫn ổn định, giá trị cổ phiếu có thể giảm nếu đồng tiền của quốc gia đó mất giá.
Cách phòng ngừa rủi ro tỷ giá hiệu quả
Đầu tư vào tài sản phòng ngừa rủi ro
Các nhà giao dịch có thể tự bảo vệ mình trước rủi ro tiền tệ bằng cách đầu tư vào các tài sản phòng ngừa rủi ro nước ngoài, chẳng hạn như các quỹ giao dịch tỷ giá được phòng ngừa rủi ro (ETF). Đây là một quỹ giao dịch trao đổi đầu tư với sự đa dạng các tài sản cơ bản được giao dịch trên các thị trường lớn thế giới.
Nhiều nhà cung cấp ETF cung cấp các quỹ được phòng hộ và không được phòng hộ để theo dõi các tiêu chuẩn hoặc chỉ số đầu tư.
Do chi phí bảo hiểm rủi ro, các quỹ phòng hộ có chi phí cao hơn các quỹ phi bảo hiểm. Tuy nhiên, các quỹ ETF lớn có thể hạn chế một phần rủi ro tỷ giá hối đoái mà một nhà đầu tư cá nhân sẽ gặp phải.
Các công cụ tài chính phái sinh
- Mua bán ngoại tệ kỳ hạn: Các doanh nghiệp kinh doanh ngoại tệ kỳ hạn có thể mua ngoại tệ với giá cao hơn hiện tại. Đặc biệt, các doanh nghiệp đảm bảo đưa tỷ giá vào kế hoạch kinh doanh, hạn chế khả năng tỷ giá tăng đột biến quá cao so với thời điểm hiện tại.
- Hợp đồng tương lai tiền tệ: Hợp đồng tương lai tiền tệ được giao dịch trên các sàn giao dịch với điều kiện ký quỹ khoản tiền nhỏ nên rất thích hợp với những nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ. Đây cũng là một lợi ích của hợp đồng tương lai so với giao dịch tiền tệ kỳ hạn.
- Quyền chọn mua ngoại tệ: Hợp đồng quyền chọn ngoại tệ là sự thỏa thuận giữa hai bên: Bên mua quyền chọn và bên bán quyền chọn. Quyền chọn mua ngoại tệ giúp nhà đầu tư và doanh nghiệp chủ động thực hiện quyền của mình.
- Nếu tỷ giá hối đoái tăng, công ty có thể thực hiện quyền mua ngoại tệ từ ngân hàng.
- Nếu tỷ giá hối đoái giảm, công ty có quyền từ chối thực hiện quyền kinh doanh của mình.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Rủi ro tỷ giá hối đoái có thể làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và nhà đầu tư. Do đó, quản lý dòng tiền hợp lý là một trong những biện pháp quan trọng. Để hạn chế tổn thất do biến động tỷ giá, doanh nghiệp nên lập kế hoạch thanh toán cẩn thận và tránh nắm giữ quá nhiều ngoại tệ trong thời gian dài.
Hơn nữa, nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình bằng cách phân bổ tài sản trên nhiều loại tiền tệ, giảm tác động của biến động tiền tệ đơn lẻ.
Theo dõi chính sách tiền tệ và kinh tế
Theo dõi chính sách tiền tệ và điều kiện kinh tế rất quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể dự báo xu hướng thị trường và điều chỉnh chiến lược của mình bằng cách theo kịp tin tức kinh tế và chính trị thường xuyên. Các công cụ phòng ngừa rủi ro như hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn tiền tệ cũng có thể giúp bảo vệ lợi nhuận khỏi rủi ro tỷ giá.
Santygia.com đã cung cấp tất cả các thông tin về rủi ro tỷ giá và cách phòng ngừa rủi ro tiền tệ cho các nhà đầu tư. Hy vọng rằng các nhà giao dịch sẽ có thêm kiến thức hữu ích về thị trường ngoại hối nhờ bài viết này, giúp họ giao dịch với ít rủi ro hơn. Chúc trader thành công.
